دیابت نوع اول
مجموعه ای از عوامل ژنتیکی ، محیطی و ایمونولوژیکی در ایجاد این نوع دیابت دخیل می باشند که نهایتاً با تخریب سلولهای تولید کننده انسولین سبب بروز
علائم بیماری می شوند . تخریب این سلولها در اثر عملکرد سیستم ایمنی بدن برعلیه سلولهای انسولین ساز در طی ماهها تا سالها رخ داده و تصور می
شود که یک عامل عفونی یا محیطی در شروع این روند تخریب موثر است .
- بیماری به طور عمده در کودکان و نوجوانان دیده می شود لیکن در تمام سنین نیز می تواند ایجاد گردد .
- کاهش وزن بدون علت موجه در این نوع بیماری مشهود است .
- 5 تا 10 درصد کل مبتلایان به دیابت را این نوع دیابت تشکیل می دهد.
- علائم همیشه پر سر و صداست و با پرنوشی ، پرخوری و پرادراری همراه است .
- تزریق انسولین به مبتلایان این نوع دیابت برای ادامه زندگی ضروری است .
آنچه که بیمار باید از پزشک معالج خود بپرسد:
- چه نوع انسولینی باید تزریق کنم ؟
- عوارض جانبی به دنبال تزریق انسولین کدام است ؟
- قندخون خود را در چه محدوده ای نگه دارم ؟
- علائم افت قندخون و افزایش قندخون چیست ؟
- روزانه چندبار نیاز به اندازه گیری قندخون دارم ؟
- در چه مواردی براساس مقدار قندخون باید با پزشک حتماً تماس بگیرم ؟
- در صورت ابتلا به بیماری های دیگر چه نکاتی را باید رعایت کنم ؟
- در صورت فراموش نمودن یک وعده از تزریق انسولین چه باید کرد ؟
- برنامه ورزشی و غذایی مورد نیاز من چیست ؟
دیابت نوع دوم
مجموعه ای از عوامل ژنتیکی و محیطی در بوجود آمدن دیابت قندی نوع دوم موثرند . اختلال اصلی در این بیماری کاهش تولید انسولین و یا مقاومت نسبت به
انسولین می باشد .
- سن شیوع در میانسالی و عمدتاً پس از سی سالگی است گرچه سن ابتلا به بیماری پیوسته در حال کاهش است .
- این نوع دیابت 90 تا 95 درصد کل مبتلایان به دیابت را تشکیل می دهد .
- مبتلایان عمدتاً چاق بوده یا اضافه وزن دارند .
- توارث نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد گرچه عوامل محیطی مثل زندگی صنعتی و شهرنشینی عامل اصلی افزایش تعداد مبتلایان می باشد .
- علائم در دیابت نوع دوم عمدتاً غیر اختصاصی است و می تواند شامل پرنوشی ، پر اداری ، پرخوری ، گزگز اندام ها ، تاری دید ، احساس کسالت و بی
قوتی ، کاهش وزن ، تأخیر در بهبود زخم ها ، ابتلا مکرر به عفونت های قارچی ، خارش پوست و یبوست باشد .
آنچه که بیمار باید از پزشک معالج خود بپرسد :
- آیا برای درمان حتماً نیاز به دارو دارم ؟
- در صورت نیاز رژیم دارویی من قرص است یا انسولین ؟ یا هر دو ؟
- عوارض جانبی به دنبال مصرف داروی مورد نظر کدام است ؟
- در صورت فراموش نمودن یک وعده از دارو چه باید کرد ؟
- برنامه ورزشی و غذایی مورد نیاز من چیست ؟
- قندخون خود را در چه محدوده ای نگه دارم ؟
- علائم افت قندخون و افزایش قندخون چیست ؟
- روزانه چندبار نیاز به اندازه گیری قندخون دارم ؟
- چه موقع باید برای دریافت کمک با پزشک، تماس بگیرم ؟
دیابت حاملگی
این نوع دیابت از عوارض بارداری است . سن بروز این نوع دیابت هفته های 24 تا 28 حاملگی است و با ختم حاملگی بهبود می یابد (در 40 تا 60 درصد موارد ).
- 5/4 تا 7 درصد زنان و در برخی جوامع تا 14 در صد این نوع دیابت را تجربه می کنند .
- جهت جلوگیری از ناهنجارهای جسمی و مرگ و میر نوزاد تشخیص و درمان به موقع دیابت حاملگی ضروری است.
- کنترل دیابت حاملگی غالباً با برنامه صحیح ورزشی و غذایی امکان پذیر است.
- در صورت نیاز به درمان دارویی ( 10 تا 25 % موارد) تزریق انسولین توصیه می شود.
عوامل خطر ساز در دیابت حاملگی شامل :
سن حاملگی بالای 35 سال و زنان جوانتری که واجد یک یا چند فاکتور زیر باشند:
- افراد چاق (اضافه وزن معادل 20% وزن نرمال دارند یا با وجود وزن مطلوب دارای چاقی تنه ای باشند)
- ابتلا یکی از بستگان درجه اول ( والدین، خواهر یا برادر ) به بیماری دیابت
- زنانی که نوزاد با وزن بیش از 4 کیلوگرم بدنیا آورده اند .
- زنانی که جنین آنها بدون علت واضح در حوالی زایمان مرده است .
- افراد جزو گروههای نژادی پر خطر مانند سیاه پوستان امریکایی
- سابقه دیابت حاملگی در بارداریهای قبلی
هدف درمانی از نظر مقدار گلوکز خون در مادر دیابتی نگهداشتن قند خون ناشتا در محدوده 60 تا 90 میلی گرم در دسی لیتر و قند دو ساعت بعد از غذا بین
90تا 120 میلی گرم در دسی لیتر می باشد.
انواع اختصاصی دیابت
این نوع دیابت ناشی از یکی از عوامل زیر می باشد:
- نقص ژنتیکی در عملکرد سلولهای تولید کننده انسولین
- بیماری غده پانکراس مثل پانکراتیت و سرطان
- بیماری غدد درون ریز مثل پر کاری تیروئید ، اکرومگالی ، سندرم کوشینگ
- داروها و مواد شیمیایی مانند کورتن ها و هورمونهای تیروئید
- عفونت ها مانند سرخجه مادر زادی
- بیماریهای ژنتیکی مانند سندرم داون