آنتروپومتری

 

دوستان  تنظیم یک برنامه غذایی صحیح و علمی نیازمند دانستن مختصری از تاریخچه پزشکی،تاریخچه رژیم های غذایی گرفته شده توسط فرد و

بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی و حتی بررسی عوامل روانشناختی بیماران می باشد. آنتروپومتری یا تن سنجی یکی از روشهای ارزیابی وضعیت تغذیه

است که اگر چه نسبت به ارزیابیهای بیو شیمیایی کمتر دقیق تر است اما چون این روشها سریعتر و هزینه کمتری به عهده بیمار می گذارند ارزشمندند به

طور کلی برای ارزیابی وضعیت تغذیه افراد از سه روش پرسشنامه(یادداشت غذایی روزانه ،یاد آمد 24 ساعته خوراک، بسامد خوراک و ثبت دریافتی مواد

مغذی یا شمارش کالری) آنتروپومتری و آنالیز بیوشیمیایی استفاده می شود در اینجا به برخی از روشهای رایج اندازه گیریهای آنتروپومتریک یا همان تن

سنجی(که همان اخذ اندازه های فیزیکی فرد و ارتباط دادن آن با استانداردهایی است که معرف رشد و تکامل فرد می باشد.) می پردازیم:

1-وزن: 

گویاترین شاخص بررسی وضعیت فرد است حداقل وزن ممکن برای زنده ماندن 55-48 درصد وزن معمول بدن است بیمارانی که 90-85درصد وزن معمول بدن

وزن داشته باشند سوءتغذیه خفیف،بیمارانی که 84-75 درصد وزن معمول وزن دارند سوءتغذیه متوسط و بیمارانی که 74 درصد وزن معمول وزن داشته باشند

سوء تغذیه شدیدی دارند.همچنین با در نظر گرفتن درصد کاهش وزن می توان به شاخصی از وسعت و شدت بیماری دست پیدا کرد.

2-نمایه توده بدن(BMI):

برابر است با تقسیم وزن به کیلوگرم بر مجذور قد(قد به توان2) عددی که به دست می آید اگر بین 18.5-24.9 باشد، وزن بدن در محدوده طبیعی قرار

دارد(این شاخص برای بزرگسالان( 19 سال به بالا) مورد استفاده قرار می گیرد)البته اختلافات جنسی سنی و نژادی باید مورد توجه قرار گیرد مثلا مقادیر

BMI با افزایش سن افزایش می یابد.

3-ترکیب بدن:

بررسی تفاوت در اندازه اسکلت و درصد عضله بدن(توده بدون چربی)معیاری است برای ارزیابی وضعیت تغذیه فرد و با این روشها اندازه گرفته می شود:

4-چین پوستی عضله سه سر(Triceps skinfold) :

اندازه گیری چین پوستی بر این اساس استوار است که 50 درصد چربی بدن زیر پوست قرار دارد از چین پوستی بالای عضله سه سر،بالای عضله دوسر ،زیر

کتف و بالای استخوان ایلیاک و بالای ران استفاده می شودکامل ترین استانداردها و ارزیابیهای چین پوستی برای عضله سه سر و زیر کتف وجود دارد و به

طور کلی از این دو روش بیشتر استفاده می شود.برای اندازه گیری آن ابتدا از نوک استخوان کتف(Scapula) تا زائده آرنجی دست راست را با متر اندازه می

گیریم و نقطه دقیق وسط بازو را تعیین می کنیم سپس با 2 انگشت سبابه و شصت به اندازه 2 سانتیمتر از چین پوستی را گرفته و با کالیپر اندازه می گیریم

اعدادی که بدست می آید را با استاندرهای چین پوستی مقایسه می کنیم.(طبق شکل)  

4-محیط عضله وسط بازو(Midarm muscele circumference):

ابتدا نقطه وسط بازو را تعیین میکنیم مانند روش بالا و طبق شکل محیط عضله را اندازه می گیریم و با استانداردها مقایسه می کنیم.

        

5-دور کمر:

دور کمر بیشتر از 102 سانتیمتر در مردان و بیش از 88 سانتیمتر در زنان عامل خطر است،روش اندازه گیری آن به این ترتیب است که درست بالای استخوان

ایلیاک سمت راست را را با خودکار اندازه میگیریم و دور کمر را اندازه گیری می کنیم (طبق شکل)

6-نسبت دور کمر به دور باسن(WHR)

:WHRبیشتر و مساوی 1 در مردان و بیشتر یا مساوی 8/.در زنان عامل خطر است.

7-چین پوستی زیر کتف(Scapula):

گوشه پشتی استخوان کتف سمت راست را پیدا می کنیم و به اندازه 2 سانتیمتر با دستکشیده و با کالیپر اندازه می گیریم و با استانداردهامقایسه

می گیریم(طبق شکل)

8-اندازه گیری دور سر :

در کودکان زیر سه سال کاربرد دارد سوء تغذیه شدیدموجب کم شدن دور سر می شود.

9-دور ساق پا:

جهت تعیین وزن بدن سالمندان استفاده می شود.

10-پتاسیم کل بودن:

بیش از 90 درصد پتاسیم بدن در بافتهای بدون چربی قرار دارد از پتاسیم کل بدن برای تعیین ترکیب بدن استفاده می شود.

11-آنالیز امپدانس الکترونیکی(BIA):

این روش دقیق تر از روشهای قبلی است و عبارتست از بستن الکترودهای دستگاه به دست راست قوزک پا و پای راست بیمار و عبور دادن جریان الکتریکی از

بدن .این روش به دلیل غیر تهاجمی بودن قابل حمل و سریع وسیله ای رایج است برای بدست آوردن نتایج دقیق شخص باید هیدراته باشد و در 24 ساعت

گذشته الکل،چای،قهوه مصرف نکرده باشد.

 

12-سی تی اسکن:

در این روش از اشعه های یونیزه استفاده می شود برای ارزیابی تجمع چربی زیر پوستی وداخل شکمی سودمند است.

13-تصویر برداری اولتراسونیک یاMRI

:MRIبرای اندازه گیری اندازه اندام های احشایی،اندازه ی اسکلت،میزان و توزیع چربی داخل شکمی،به کار گرفته شده است.مزایای این روش غیر تهاجمی

بودنش و عدم استفاده از اشعه ی یونیزه که آن را برای استفاده کودکان،زنان در سنین بارداری قابل استفاده می کند.اما از این روش به دلیل گرانی و در

دسترس نبودن معمولا استفاده نمی شود.

14-DEXA:

برای ارزیابی تراکم مواد معدنی استخوان،بافت چربی،و بافت بدون چربی به وسیله اشعهX

استفاده از این مطلب بدون ذکر منبع و لینک به این صفحه مجاز نمی باشد